powieść gotycka * czarny romantyzm * mysterium tremendum (tajemnica przerażająca) * mysterium fascinosum (tajemnica fascynująca) * mit wampiryczny
Autor: Anna
bookmark_borderEvviva l’arte! – niech żyje sztuka
Pierwsze spotkanie z polskimi twórcami modernizmu – najważniejsi autorzy Młodej Polski:
- poeci:
– Kazimierz Przerwa-Tetmajer
– Jan Kasprowicz
– Leopold Staff - dramaturdzy:
– Stanisław Wyspiański (też poeta, reżyser, scenograf, malarz, rzeźbiarz)
– Gabriela Zapolska
– Stanisław Przybyszewski - powieściopisarze:
– Władysław Reymont, Chłopi
– *Henryk Sienkiewicz, Bez dogmatu
Stanisław Przybyszewski, „Confiteor”
Kazimierz Przerwa-Tetmajer „Eviva l’arte!” – nagranie wersja muzyczna
opracowanie prof. Fijałkowskiego
opracowanie prof. Fijarczyk
bookmark_borderCo Ty wiesz o romantyzmie?
Johan Christian Clausen Dahl, Poranek po nocnej burzy – film (10′, obraz po 5:22′)
Forma (technika, kolorystyka, kompozycja)
Treść (sytuacja, postacie, elementy symboliczne)
Interpretacja (emocje, jakie wywołuje)
Polski romantyzm – czym się różnił od europejskiego (ogólnie do 6′, potem po 12′)
bookmark_borderStan duchowy nowego pokolenia – publicystyka modernizmu
- znasz różnice dotyczące tematyki poruszanej w publicystyce pozytywistycznej i młodopolskiej;
- potrafisz wskazać: rolę, przyjmowaną przez autora, grupę odbiorców, tezę tekstu i argumentację;
- rozumiesz podłoże i efekty konfliktu artystów z odbiorcami („filistrami”)
Podręcznik, s. 21-23; 39-45.
ćwiczenie: Bliżej mi do młodopolskiego artysty/ młodopolskiego filistra, ponieważ… (w uzasadnieniu odnieś się do treści wybranego artykułu: Nałkowskiego lub Górskiego i do wiedzy na temat epoki) – minimum 2 zdania.
ćwiczenie: 2/s.45 Czy poznane teksty potwierdzają opinię Hutnikiewicza nt. artystycznego charakteru publicystyki?
Konflikt artysty z filistrem w praktyce: poeci przeklęci – s. 48-54
znasz pojęcia: poeta przeklęty, turpizm; potrafisz wskazać środki językowe/stylistyczne w wierszu, wyjaśnić ich funkcję.
bookmark_borderFilozofia modernizmu
podr. s. 13-14
Artur Schopenhauer – s. 33-34, minuta o cierpieniu
Fryderyk Nietsche – s. 35-36, 10′ film
Henri Bergson – s. 37-39. 15′ wyklad
Na poniedziałek: znasz nazwy, ramy czasowe i kluczowe wydarzenia epoki;
potrafisz rozpoznać 5 głównych stylów artystycznych (naturalizm, impresjonizm, ekspresjonizm, symbolizm) i wskazać ich cechy;
znasz nazwiska twórców związanych z modernizmem; znasz podstawy filozoficzne Młodej Polski, potrafisz rozpoznać kluczowe terminy, najważniejsze cytaty. /podstawa: podr. s. 8-22 oraz 30-38.
bookmark_borderRomantyzm – wprowadzenie
——————————Słownik języka polskiego PWN
romantyzm
1. «europejski prąd ideowy, literacki i artystyczny z początku XIX w., odwołujący się do idealizmu, natury, uczucia, wprowadzający motywy ludowe, elementy fantastyki oraz idee patriotyczne»
2. «postawa życiowa charakteryzująca się idealizmem, irracjonalizmem i nadmierną uczuciowością»
3. «nastrojowość i tajemniczość utworu, krajobrazu, chwili itp.»
natura, folklor, groza, miłość romantyczna, indywidualizm, bunt, zrywy niepodległościowe, orientalizm, historyzm, spirytualizm, irracjonalizm, Sturm und Drang, mesjanizm, bohater romantyczny, bohater bajroniczny, bohater werteryczny,
*** Bohater romantyczny na ekranie
stwórz zapowiedź filmu z poniższymi elementami. Przedstaw ją klasie.
Tytuł filmu
Imię głównego bohatera
Wygląd/cechy charakterystyczne
Ulubione miejsce/ przestrzeń, na której jest prezentowany
Zainteresowania
Doświadczenia życiowe
Kwestie uczuciowe
Główne wątki w filmie
*** Zdjęcie romantyka
Po obejrzeniu obrazów chodźmy na dwór i w 3-osobowych grupach zdjęcie-portret, nawiązujące do konwencji romantycznej.
Romantyczne obrazy:
Walenty Wańkowicz, Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale
John Everett Millais Ofelia
Francesco Hayez, Pocałunek
Caspar David Friedrich, Dwaj mężczyźni kontemplujący księżyc
Caspar David Friedrich, Zachód słońca
Caspar David Friedrich, Wędrowiec nad morzem mgły
*** Wędrowiec pod lupą
Wyobraź sobie, że jesteś Wędrowcem nad morzem mgły (obraz Caspara Davida Friedricha, s. 199)…
a) odpowiedz na pytania zgodnie z tym, co wiesz o bohaterze romantycznym:
– Kim jesteś? – Dlaczego stoisz na szczycie? – Co czujesz?
– O czym myślisz? – Dlaczego jesteś sam? – Czego szukasz w górach?
b) Napisz kartkę z pamiętnika wędrowca, pamiętaj o opisie miejsca, opisie emocji…
bookmark_borderSztuka w modernizmie
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Melodia mgieł nocnych – s. 136
Leopold Staff, Wysokie drzewa
Tadeusz Miciński, Reinkarnacja
Melancholia – Jacek Malczewski: omówienie PJM 3′ Videoart Lecha Majewskiego 0,5′
autotematyzm Malczewskiego 10′
!Uwaga na strony generowane z użyciem modeli językowych! g***stronka
bookmark_borderPowtórzenie baroku-oświecenia
Przykłady wierszy barokowych: Daniel Naborowski, Marność, Mikołaj Sęp Szarzyński, Sonet IV, Jan Andrzej Morsztyn, Do trupa
– jakie środku stylistyczne występują, jakie motywy barokowe zawierają
Przykłady tekstów oświeceniowych: Ignacy Krasicki, Świat zepsuty, Molier, Skąpiec, fragmenty publicystyki – jakie oświeceniowe idee zawierają
Sarmatyzm – czym był, na czym polegał, kto go chwalił i za co, kto ganił i za co; Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, Wacław Potocki Nierządem Polska stoi, Ignacy Krasicki, Pijaństwo, Do króla
Ważne nazwiska:
barok: William Szekspir, Kartezjusz, Blaise Pascal, Mikołaj Sęp Szarzyński, Józef Baka, Daniel Naborowski, Jan Chryzostom Pasek, Wacław Potocki, Caravaggio, Rembrandt, Peter Paul Rubens, Jan Sebastian Bach, Antonio Vivaldi.
oświecenie: Molier, John Locke, Monteskiusz, Wolter, David Hume, Jan-Jakub Russeau, Immanuel Kant, James Mill, Ignacy Krasicki, Stanisław August Poniatowski, Wojciech Bogusławski, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj
Ważne pojęcia:
barok: racjonalizm, koncept, toposy: vanitas, memento mori, teatrum mundi, życie snem, antyteza, oksymoron, paralelizm składniowy, peryfraza, gradacja, parafraza, elipsa, metafizyka, sacrum, profanum,
oświecenie: klasycyzm, rokoko, sentymentalizm, tabula rasa, sapere aude, empiryzm, utylitaryzm, trójpodział władzy, deizm, topos ojczyzny-tonącego okrętu.
bookmark_border„Hamlet” Williama Szekspira
Obejrzyj H. w reż. Jana Klaty
inscenizacja Jana Englerta z 1984 roku
Przeczytaj (tu tłum. Paszkowskiego)
ułóż po kolei wydarzenia: https://wordwall.net/play/1205/887/238
bookmark_borderNotatka syntetyzująca cz.1
Cechy notatki wg CKE: zwięzłość – klarowność – oryginalność – poprawność językowa – zawarcie syntezy.
Ćwiczenie!