Autor: Anna

MŁODA POLSKA
Gabriela Zapolska, „Moralność Pani Dulskiej” (dramat) **
Stanisław Wyspiański, „Wesele” (dramat)
Władysław Stanisław Reymont, „Chłopi” (powieść, tom 1.)

DWUDZIESTOLECIE
Stefan Żeromski, „Przedwiośnie” (powieść)
Franz Kafka, „Proces” (fragmenty z podr.) *
Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Szewcy” (dramat)
Bruno Schulz, opowiadania z tomu „Sklepy cynamonowe” *
Michaił Bułhakow, „Mistrz i Małgorzata” (powieść) *
Witold Gombrowicz, „Ferdydurke” (fragmenty z podr. + film)

WOJNA I OKUPACJA
Tadeusz Borowski, opowiadanie „Proszę państwa do gazu” (opowiadanie)
Gustaw Herling-Grudziński, „Inny świat” (fragmenty z podr.)
Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem” (reportaż)
* Marcin Szczygielski, “Poczet Królowych polskich” **
* Wiktor Frankl, „Człowiek w poszukiwaniu sensu” **

Ocenianie:
Ocenie będzie podlegać Twoje opanowanie materiału przewidzianego podstawą programową.
W półroczu każdy powinien otrzymać minimum 1 pozytywną ocenę liczbową za wypracowanie – nieotrzymanie tejże obniża ocenę w stosunku do wynikającej ze średniej ważonej!

Przed sprawdzianem / pracą klasową powtórzenie materiału odbywać się będzie na dwa sposoby: 1. krótki wykład, obejmujący kluczowe zagadnienia, których znajomość obowiązuje i 2. powtórzenie ustne – pula zagadnień do opracowania w formie wypowiedzi (jak na maturze ustnej) i odpowiedzi na forum klasy.

Zadania domowe zadawane będą na bieżąco.

W wypadku nieobecności ucznia na zajęciach, podczas których miał możliwość zaprezentować swą wiedzę we wskazanym zakresie (sprawdzian / wypracowanie / czytanie ze zrozumieniem / kartkówka etc.) – uczeń otrzyma 0 i może się ze mną umówić na wygodny dla siebie termin, by zaliczyć ten materiał. W przypadku, jeśli się nie umówi w terminie dwóch tygodni od otrzymania 0 – prezentuje opanowanie materiału na wskazanej przeze mnie lekcji.

W wypadku niezaliczenia (uzyskania oceny 1) znajomości lektury – ma czas na poprawę do końca półrocza.

Każdą ocenę można poprawić. 2 też. 3 też. 4 też. 5 też. 6 nie.

Dwukrotnie można zgłosić nieprzygotowanie. Nie można zgłosić nieprzygotowania na planowanej kartkówce, powtórzeniu ustnym, lekcji opartej o długoterminowe zadania domowe (referaty, projekty).

Można zbierać plusy za zadana lub aktywność na lekcjach. 5 plusów – piątka. Podobnie minusy – 5 minusów – jedynka.

Ocena klasyfikacyjna śródroczna, roczna i końcowa – zgodnie z zapisami statutu.

Przeliczanie % na oceny liczbowe (zgodnie ze statutem):
6: 99 % – 100%
5: 85% – 99%
4: 70% – 85%
3: 55% – 70%
2: 40% – 55%
1: poniżej 40%

Wakacje z kulturą

Stanisław Przybyszewski, „Confiteor”
Kazimierz Przerwa-Tetmajer „Eviva l’arte!” – nagranie Katedra – wersja muzyczna Sanah – wersja z teledyskiem
opracowanie prof. Fijałkowskiego
opracowanie prof. Fijarczyk

Tytuł pochodzi z fragmentu utworu Fiodora Dostojewskiego, który Gustaw Herling-Grudziński uczynił mottem swojej autobiografii.

Epilog: Upadek Paryża – fragment

Wiadomość o upadku stolicy Francji przyniósł do Witebska osadzony w czerwcu 1940 r. Żyd, Jewriej. Pośród więźniów zapanował smutek, ponieważ zdali sobie sprawę z jałowości swojego oczekiwania na jakąkolwiek poprawę losu. Z upływem czasu narratorowi udało się nawiązać bliższą znajomość z Żydem.

Był czerwiec 1945 r., a Europa powoli otrząsała się z wojennego koszmaru. Gustaw pracował w Rzymie, będąc zatrudniony w redakcji jednego z tamtejszych pism. Właśnie w Wiecznym Mieście udało mu się ponownie spotkać wspomnianego wcześniej mężczyznę. Wtedy usłyszał opowieść o jego dalszych losach.

Odtwórz w porządku chronologicznym losy Jewrieja. Może być w punktach.

Dlaczego narrator nie powiedział: rozumiem?

Na czym polega tragizm byłych więźniów sowieckich obozów pracy?
(odpowiedz, odwołując się do sytuacji Jewreja, uwzględnij też wybrany kontekst)

Po długich mękach i ukrywaniu zbrodni, Rodion, pod naciskiem najbliższych, wstawił się na komisariacie i przyznał do winy.

Ludzie wielokrotnie dokonują decyzji pod presją czasu.

W życiu każdego człowieka ocena sytuacji czyli tego, co w danej chwili spotka człowieka bądź to, co powinno się zrobić, a czego nie, pojawia się dość często i jest bardzo ważne, bo zachowanie zdrowego rozsądku chroni od zagubienia oraz szaleństwa. (Z pracy na 5)

Braki w spójności:

„…Raskolnikow i Tyler źle zinterpretowali sytuacje, co skończyło się śmiercią niewinnych ludzi.

(Sp) Miłość jest ślepa. (Sp) to potężne uczucie, które ma wpływ na nasze decyzje i zachowania. (Sp) W lekturze „Romeoi Julia” Szekspira glowni bohaterowie są z walczących ze sobą klanów…”

do „Pani Bovary”: https://www.facebook.com/reel/1242503657246478/?mibextid=rS40aB7S9Ucbxw6v

1. Wyjaśnij pojęcie „literatura czasu wojny i okupacji”, wskazując polską specyfikę terminu oraz wskazując, które wydarzenia zostały utrwalone w literaturze.

2. Scharakteryzuj pokolenie Kolumbów, odnosząc termin do konkretnych postaci i ich utworów.

3. Omów twórczość poetycką K. K. Baczyńskiego (cechy charakterystyczne dla pokolenia i specyficzne dla niego, tematyka, wybrane wiersze, m.in.: „Pokolenie”, „Rodzicom”, „Bajka”)

4. Wyjaśnij specyfikę erotyków pokolenia Kolumbów (konkretne wiersze, m.in.: „Biała magia”, „***[Niebo złote ci otworzę]”, „Miłość bez jutra” , wskazując kontekst historyczny, psychologiczny, społeczny

5. Wyjaśnij pojęcie „literatura faktu”, odnosząc je do konkretnych utworów.

6. Omów wątpliwości etyczne przedstawione w „Zdążyć przed Panem Bogiem” – wątpliwości przywódców ŻOB, wątpliwości środowiska lekarskiego związane z pomysłem Edelmana, wątpliwości związane z upamiętnieniem ofiar.

7. Oceń wartość literatury obozowej dla współczesnego czytelnika, odnosząc się do wybranych wątków utworów Borowskiego i Herlinga-Grudzińskiego.

8. Złamani i niezłomni – jakie ludzkie postawy ujawniają się w sytuacjach obozowych? („Inny świat”, „Proszę państwa do gazu”, ew. „Ludzie, którzy szli”, inne utwory w tym „Medaliony” Zofii Nałkowskiej)

9. Udowodnij znajomość treści i problematyki lektur obowiązkowych: „Proszę państwa do gazu” Borowskiego, „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall, „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego; także: wyjaśnij znaczenie tytułów tych utworów w kontekście treści.

Zajrzyjcie do informatora maturalnego i przeczytajcie minimum po 2 prace razem z oceną: https://arkusze.pl/informatory/informator-maturalny-jezyk-polski-2025-poziom-podstawowy.pdf – od strony 206.
Przeanalizujcie, czy widzicie, co egzaminator uznał za funkcjonalne, a co nie? Zauważacie funkcje kontekstów? (mają poszerzać zrozumienie tematu/tezy/argumentu/przykładu, nie tylko stanowić kolejny przykład)

Przygotuj wypowiedzi na zadane tematy.
(Przypominam, że możecie się podzielić pracą z zaufanymi osobami!).
Na lekcji zostanie wylosowany 1 temat, będziesz mieć 5 minut, żeby go sobie przygotować na kartce (zapisać najważniejsze słowa, których użyjesz w wypowiedzi, żeby podczas mówienia nie zapomnieć); następnie mówisz:

• „Gloria victis”:
  • Heroizm jako postawa człowieka w zmaganiu się z losem. Omów zagadnienie na podstawie lektury i wybranego kontekstu (np. znanych Ci fragmentów Iliady Homera)
  • Etos rycerski. Omów zagadnienie na podstawie lektury i wybranego kontekstu (np. fragmentów Pieśni o Rolandzie)
  • Poświęcenie się w imię wyższych wartości. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany
    kontekst.
• „Z legend dawnego Egiptu”
  • Konflikt racji moralnych. Omów zagadnienie na podstawie noweli Prusa i wybranego kontekstu (np. Antygony Sofoklesa).
  • Człowiek wobec przeznaczenia. Omów zagadnienie na podstawie noweli Prusa i wybranego kontekstu (np.  Antygony Sofoklesa).
  • Co może determinować ludzkie postępowanie? Omów zagadnienie na podstawie noweli Prusa i wybranego kontekstu (np. „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego).
• „Mendel Gdański”
  • Motyw cierpienia niezawinionego. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania Konopnickiej i wybranego kontekstu (np. znanych Ci fragmentów Księgi Hioba.
  • Postawy odwagi i tchórzostwa. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania Konopnickiej i wybranego kontekstu (np. znanych Ci fragmentów Potopu Henryka Sienkiewicza.
• Poezja:
  • Rola poezji we wskazywaniu drogi do celu. Omów na podstawie wiersza Adama Asnyka,”[Miejmy nadzieję!]” i wybranego kontekstu.

Gatunek filmu: fabularny, oparty na faktach (między filmem fabularnym a dokumentalnym). Omów paradokumentalny charakter filmu na podstawie poniżej zaprezentowanego materiału:

Pianista stanowi adaptację wspomnień Władysława Szpilmana, w całości opublikowanych dopiero ponad 50 lat po II wojnie światowej (1998).
Lektura książki Szpilmana wywarła ogromne wrażenie na Romanie Polańskim (ur. w 1933 r.), który we wspomnieniach pianisty odnalazł własne traumatyczne doświadczenia z czasów ukrywania się w latach II wojny światowej. Na podstawie wspomnień Szpilmana powstał w 1950 r. film Miasto nieujarzmione w reżyserii Jerzego Zarzyckiego. Szpilman wycofał jednak swoje nazwisko z czołówki filmu z powodu znaczących ingerencji cenzuralnych w dzieło Zarzyckiego.
Warto porównać film Romana Polańskiego z przynajmniej jeszcze jednym obrazem, którego akcja rozgrywa się w czasach II wojny światowej. Może to być fragment filmu „Pasażerka” Andrzeja Munka – scena, w której grupa dzieci zostaje wprowadzona do komory gazowej.

(w temacie – cytat z Talmudu, pisma świętego judaizmu)

Na poniedziałek 19.05. (podczas oglądania filmu zastanów się nad zadaniami, wykonaj pisemnie w domu):
1. przedstaw losy rodziny Szpilmanów (może być w punktach)
2a. opisz przestrzenie, w których ukrywa się Szpilman – jak oddają sytuację egzystencjalną bohatera?
lub:
2b. jaką rolę odgrywa muzyka w filmie? skomentuj, kiedy się pojawia i jaki rodzaj muzyki gra Szpilman.
3. W jaki sposób ukazano eksterminację Żydów przez nazistowskich Niemców?

Na wtorek 20.05.: Ocalić pamięć o tych, którzy ocalali Przygotuj prezentację osoby, przy której jest Twój numer w dzienniku: w sferze wizualnej – tylko jej zdjęcia, dane osobowe, ew. daty i nazwy miejsc – jeśli potrzebne, opowiedz o niej w kontekście wojny: co ci ludzie robili, w jaki sposób walczyli, co i jak starali się ocalić? Wypowiadaj się z pamięci. Krótko, do 5′, ale dokładnie.
Janusz Korczak – 7, 19,
Irena Sendlerowa – 3, 16, 30
Rodzina Ulmów – 2, 9, 27
Władysław Raginis – 6, 21
Oskar Schindler – 12, 29
Maksymilian Kolbe – 1, 28
Witold Pilecki – 4, 8, 18
Jan i Helena Żabińska – 13, 14, 20
Rudolf Weigel – 5, 32
Karol Estreicher – 10, 26, 33
Gen. Władysław Anders – 17, 24
Mieczysław Gębarowicz – 11, 15
Marian Turski – 25, 31
Henryk Zygalski – 23, 22
* tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata

Na środę 21.05.: proszę przeczytać opowiadanie Tadeusza Borowskiego,„Proszę państwa do gazu” – pełen tekst i wykonać 2 zadania:
1. Zrekonstruuj wydarzenia (może być w formie plan wydarzeń); wyjaśnij znaczenie słów Kanada i muzułmanin oraz kapo, rampa, lazaret – czym różną się słowa podkreślone od zapisanych kursywą?
2. Podziel się swoimi wrażeniami z lektury.

komunikat Polskiego Radia

Janusz Korczak, Irena Sendlerowa, rodzina Ulmów, Anne Frank, Oskar Schindler, Władysław Broniewski, Maksymilian Kolbe, rotmistrz Witold Pilecki, Jan i Helena Żabińska, Rudolf Weigel (polecam utwór „Karmicielka wszy” Kaczmarskiego), Karol Estreicher, gen. Anders (Wzgorze Andersa we Wrocławiu), Mieczysław Gębarowicz, M. Turski, Henryk Zygalski,

podsumowanie