bookmark_borderGrupy poetyckie dwudziestolecia

  1. Podpisz się, zapisz tytuł i autora otrzymanego wiersza;
  2. (0-1) Rozpoznaj, z której grupy poetyckiej pochodzi ten wiersz;
  3. (0-4) Znajdź dwa dowody, że wiersz realizuje poetykę tej grupy (podaj cechę poetyki grupy i zilustruj przykładem);
  4. (0-2) Wskaż, skąd pochodzi i co oznacza ta nazwa;
  5. (0-1) Z którego kraju założyciele grupy czerpali inspiracje?
  6. (0-2) Wymień dwóch (innych niż wymieniony autor) członków tej grupy (imiona i nazwiska);
  7. (0-1) Podaj tytuł pisma, które wydawała/wydała ta grupa.

bookmark_borderFuturyści przeciw ortografii

W czerwcu 1921 roku Bruno Jasieński zredagował i wydał 4-stronicowe pismo „JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską”, zawierające m.in. „Mańifest w sprawie natyhmiastowej futuryzacji żyća”, „Mańifest w sprawie ortografji fonetycznej”, „Mańifest w sprawie poezji futurystycznej” oraz „Mańifest w sprawie krytyki artystycznej”.
Później je uzupełniono i przedrukowano je w tym samym roku jako:

Podręcznik, s.62.

bookmark_borderPozytywizm (realizm i naturalizm) – wprowadzenie do epoki

Podsumowanie 7′
powtórzenie quiz

Cele lekcji:
– znacz ramy czasowe epoki,
– znasz nazwy epoki i potrafisz je wyjaśnić,
– wyjaśniasz główne przyczyny nastania nowej epoki (zmiany paradygmatu myślenia),
– wskazujesz główne prądy filozoficzne epoki oraz ich przedstawicieli,
– wymieniasz pojęcia kluczowe dla zrozumienia epoki.

gazeta ze wstępem

Zadanie: Narysuj oś czasu i zaznacz na niej ramy czasowe epoki:
dla Europy zachodniej ok. 1840 – 1880, dla Polski 1864 – ok. 1890.
Porównaj te dane (wcześniej, później, dłużej, krócej) i sformułuj wnioski z tego zestawienia, np.: W Polsce epoka ta rozpoczęła się …., poniważ… ; W Europie epoka trwała …, więc można wnioskować, że jej idee…
[możesz spojrzeć na tablicę chronologiczną (s. 8-9), JEŚLI masz podręcznik]

realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska do wyboru:
Honoré de Balzac, Ojciec Goriot (11h) – wybór GWO,
o studencie w wielkim mieście – Paryżu i o dwóch pięknych kobietach wychowanych przez bogatego handlarza.
Charles Dickens, Klub Pickwicka (36h),
o literatach z klubu, którzy podróżują sobie i obserwują społeczeństwo; komedia obyczajowa.
Mikołaj Gogol, Martwe dusze (11h),
komedia obyczajowa o oszuście, który skupuje nazwiska martwych chłopów.
Gustaw Flaubert, Pani Bovary (13h),
o kobiecie, która wychodzi za mąż nie z miłości i jak to się może skończyć.

bookmark_borderKolejne przemiany Baryki

Baku (brak ojca – rewolucja – praca przymusowa – śmierć – praca przymusowa jako grabarz);
Droga przez Rosję (szklane domy);
Warszawa (praca z rządem);
Pod Warszawą (walka o Polskę);
Nawłoć (życie w dworku szlacheckim);
Chłodek (obserwacje chłopów);
Warszawa (wiece i praca rządowa).

Uczeń po lewej stronie ławki: Omów wpływ podróży (kolejnych mejsc) na rozwój bohatera (topos homo viator).

Po prawej stronie: Omów wpływ relacji na przemiany bohatera.

bookmark_borderRóżne oblicza rewolucji

rewolucja 1. «zbrojne wystąpienie dużej części społeczeństwa przeciw istniejącej władzy, mające na celu zmianę ustroju w państwie» 2. «proces gwałtownych zmian w jakiejś dziedzinie» 3. pot. «intensywny, nieprzyjemny proces zachodzący w organizmie człowieka» 4. pot. «duża zmiana» /sjp.pwn.pl/

W znaczeniu szerokim i metaforycznym: wszelką szybką i gwałtownych zmiana (np. Rewolucja obyczajowa, kulturowa; przemysłowa, naukowa, techniczna; społeczno-gospodarcza; polityczno-ekonomiczna). /encyklopedia.pwn.pl/

Na jutro: dantejskie sceny; obraz rewolucji w „Nie-boskiej komedii” Krasińskiego – konkretne przykłady.

Rewolucja w „Przedwiośniu” – np. w podręczniku s. 83-89; w tekście lektury:

bookmark_borderKim jest Pan Cogito?

 Herbert wprowadził do literatury ważnego bohatera lirycznego – Pana Cogito – w tomie „Pan Cogito”, wydanym w 1974 roku. Kto to?

a) archetyp człowieka myślącego (aluzja do filozofii Kartezjusza/ Cogito ergo summ – myślę, więc jestem),
b) tytułowego bohatera zbioru wierszy Herberta,
c) komentatora i obserwatora współczesności,
d) symbol człowieka współczesnego,
e) alter-ego poety.

Wiersze, o których rozmawialiśmy:
[jest świeża], Dwie krople, Głos, Do rzeki, Przesłuchanie anioła (Gintrowski),

ode mnie dodam: o ojczyźnie: Tamaryszek, Rozważania o problemie narodu , fascynacja antykiem: Apollo i Marsjasz, Dlaczego klasycy,

W filmie wykorzystano fragenty: Raport z oblężonego miasta, Tren Fortynbrasa, Potęga smaku, Przesłanie Pana Cogito

bookmark_borderMDJO 2025

„Polak – bo mi tak w domu rodzicielskim po polsku powiedziano; bo mnie tam polską mową od niemowlęctwa karmiono; bo mnie matka uczyła polskich wierszy i piosenek; bo gdy przyszedł pierwszy wstrząs poezji, to wyładował się polskimi słowami; bo to co w życiu stało się najważniejsze – twórczość poetycka – jest nie do pomyślenia w żadnym innym języku, choćbym nim jak najbieglej mówił. Polak – bo po polsku spowiadałem się z niepokojów pierwszej miłości i po polsku bełkotałem o jej szczęściu i burzach”
Julian Tuwim, „My, Żydzi polscy” – pełny tekst

*kontekst do zagadnienia o asymilacji Żydów (postulat pozytywistów, kwestia żywa w dwudziestoleciu międzywojennym)

link do pełnoekranowej wersji
wystarczy 14′

kahoot – finał

bookmark_borderSkamander

Ojczyzna moja wolna, wolna…
Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada
.” /Słonimski/
A wiosną – niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę!” /Lechoń/
– Skamandryci wobec przeszłości i niepodległości.
w podręczniku s. 34-43

Skamander – prezentacja
Podsumowanie w 5′

losowanie

A w maju
Zwykłem jeździć, szanowni panowie,
Na przedniej platformie tramwaju!
Miasto na wskroś mnie przeszywa!
Co się tam dzieje w mej głowie:
Pędy, zapędy, ognie, ogniwa,
Wesoło w czubie i w piętach,
A najweselej na skrętach!
Na skrętach – koliście
Zagarniam zachwytem ramienia,
A drzewa w porywie natchnienia
Szaleją wiosenną wonią,
Z radości pęka pąkowie,
Ulice na alarm dzwonią,
Maju, maju! – –
Tak to jadę na przedniej platformie tramwaju,
Wielce szanowni panowie! źródło: https://poezja.org/wz/Julian_Tuwim/22593/Do_krytykow