materiały do wykorzystania na lekcjach i w trakcie zarazy
Człowiek – zmagający się z losem samotnik poszukujący swojej drogi życiowej.
Człowiek w obliczu rewolucji.
Omów wybrany temat, odnosząc się do 2 utworów literackich w tym „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego i/lub „Szewców” Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz dwóch kontekstów.
Scharakteryzuj bohatera drugoplanowego (z zapisanymi cytatami!) wg numeru w dzienniku:
1, 19, Sonia Marmieładowa
2, 21, 36 Razumichin
3, 22, Dunia
4, 23, Pulcheria Raskolnikowa
5, 24, Piotr Łużyn
6, 25, Arkadiusz Swidrygajłow
7, 26, Marfa Pietrowna
8, 27, Marmieładow
9, 28, Katarzyna Iwanowna
10, 29, Andrzej Siemionowicz Lebiezatnikow
11, 30, Alona Iwanowna
12, 31, Lizawieta Iwanowna
15, 32, Porfiry Pietrowicz
16, 33, Mikołaj Dementiew
17, 34, Zosimow
18, 35, Zamiatow
Konteksty, bez których trudno zrozumieć treść: II wojna światowa, holokaust, prawo wprowadzone przez nazistowskie Niemcy na terenach włączonych do Rzeszy i na terenach Generalnej Guberni, odpowiedzialność za ukrywanie Żydów, szmalcownicy, pokój, strefy wpływów, komunizm, sądy komunistyczne.
Oglądając, zastanów się nad:
– wpływem doświadczeń historycznych na decyzje bohaterów,
– psychologicznymi i społecznymi skutkami wojennej traumy,
Wykonaj jedno z zadań (na kartce) przed filmem:
– przeczytaj jeden z tekstów i wynotuj 3 ciekawe informacje
1. Żądło przemocy – o krzywdzie, przebaczeniu…
2. Na pierwszej linii frontu – o kobiecości w habicie
– lub znajdź informacje o:
3. innych filmach o holokauście (+ uwzględniających udział w nim Polaków)
4. komunizmie, micie „żydokomuny”.
to krótka nowela Elizy Orzeszkowej o ogromnym wpływie na polską kulturę i sposób mówienia o historii. streszczenie (absolutne minimum) prezentacja z planem wydarzeń
Obraz powstania i powstańców oraz co z tego wynikło.
Jakie znamy sposoby przedstawiania wydarzeń historycznych, zwłaszcza związanych z obroną państwowości?
Uzupełnienie str. 126:
„I głos jego słyszałyśmy z brzmieniem jak stal dzwoniącym, rozkazującym, niekiedy aż groźnym. Tak grzmieć musiał w wąwozie termopilskim głos Leonidasa.
Skąd wiemy o Leonidasie? Pra-pra-ojcom naszym opowiadały o nim pra-pra-ojce wiatrów prędkich i nikt nie zgadnie, kędy, jak, kiedy o rzeczach wielkich i o rzeczach wiecznych rozpowiadają wiatry drzewom, drzewa chmurom, chmury gwiazdom, gwiazdy duchom, a baśnie i pieśni, wieści i powieści płyną jak świat szeroko i jak wieczność długo…
Czy Leonidas wiedział, że gdy wąwóz termopilski trupami hufca swojego zasypie, stopa niewoli ziemi greckiej nie dosięże? Jeżeli wiedział, błogo mu było uściełać tę krwawą zaporę i jako pieczęć składać na niej siebie!
Ten nie wiedział. W orężnych sprawach ludzkich biegłym był, biegłość ta w dalekowidztwo wzrok mu zaostrzała, spostrzegał wyłaniającą się zza dnia ofiar i boju potworną, czarną noc.
Jednak szedł i prowadził, bo taka była moc słupa ognistego, który wówczas nad ziemią wzbił się, taka tęsknota za obiecaną, oczekiwaną, za upragnioną, płomiennie kochaną krainą wolności i taki był krzyż narodu jego ciężki, nieznośny…”
z. 6/127 Udowodnij, że postać Traugutta została wyidealizowana. Weź pod uwagę 3 odniesienia historyczne/religijne/literackie.
s. 128 – nawiązanie do siewu: mitologizacja czy sakralizacja?
z. 13/131
Wypracowanie:
1. Rola przyrody w literaturze.
2. Pamięć o zrywach narodowych w literaturze.
3. Miłość do ojczyzny – siła budująca czy niszcząca?
4. Niebezpieczeństwa idealizowania rzeczywistości.
Omów zagadnienie na podstawie utworu „Gloria victis” Elizy Orzeszkowej i dowolnego innego utworu literackiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrane konteksty.
Historia:
Sztuka:
Literatura:
Poezja:
To ważne, by rozumieć, na czym polegają podstawowe różnice między rozprawką na egzaminie ósmoklasisty a wypowiedzią argumentacyjną na maturze (poziom podstawowy).
▪ Po pierwsze – do sformułowania stanowiska nie wystarczy prosta odpowiedź na pytanie o rozstrzygnięcie zawarte w temacie. Polecenia maturalne nie zawierają takich pytań, są raczej zaproszeniem do rozważenia jakiegoś problemu.
▪ Po drugie – w argumentacji zdający nie może posługiwać się tylko wiedzą o elementach fabuły przywołanych przez siebie utworów. Argumentowanie wymaga od niego umiejętności interpretacyjnych, odwoływania się do sensów tekstów, ich problematyki, często także umiejętności analitycznych.
▪ Po trzecie – argumentacja powinna pokazywać różne perspektywy i ujęcia problemu, także odnoszące się do wiedzy o kontekstach.
Matura ustna z „Przedwiośniem” w tle – pytanie niejawne od 2:34
„Magia” liczby 3: third time’s a charm, third time lucky, a la tercera va la vencida
Бог троицу любит, trio plaĉas al Dio,
alle gode ting er tre, aller guten Dinge sind drei,
https://zpe.gov.pl/a/film/DFIwpJP7u – katastrofizm Witkacego i Spenglera od 5:33.
Katastrofizm „Szewców” – analiza zakończenia
Kim jest szewc?
Szewc w polskiej kulturze:
-> legenda o smoku wawelskicm (szewczyk Skuba / szewczyk Dratewka w baśni Janiny Porazińskiej);
-> „kląć jak szewc”;
*-> Bolesław Leśmian, „Szewczyk” https://polska-poezja.pl/lista-wierszy/233-boleslaw-lesmian-szewczyk;
*-> film, musical, „Kinky Boots” (2005, 2013)
Jak klną Szewcy Witkacego? – o języku dramatu: zpe https://zpe.gov.pl/a/przeczytaj/D16N24jBo
Jezyk „Szewców” – quiz
W czerwcu 1921 roku Bruno Jasieński zredagował i wydał 4-stronicowe pismo „JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską”, zawierające m.in. „Mańifest w sprawie natyhmiastowej futuryzacji żyća”, „Mańifest w sprawie ortografji fonetycznej”, „Mańifest w sprawie poezji futurystycznej” oraz „Mańifest w sprawie krytyki artystycznej”.
Później je uzupełniono i przedrukowano je w tym samym roku jako:
Podręcznik, s.62.