Archiwa
bookmark_borderLudowe wierzenia i moralność
- przypomnij nauki moralne „Dziadów części II” (cytaty)
- przypomnij treść i puentę „Świtezianki”
Wymień bohaterów, scharakteryzuj ich krótko.
Język poetycki – wskaż przykład i funkcję w utworze: metafory, onomatopei, epitetu, wykrzyknienia, anafory, porównania
bookmark_borderOpanuj się! Uspokój się!
bookmark_border„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego
- o Wyspiańskim i jego Wawelu: https://youtu.be/7nEhK2bQMb0?t=1204
przeczytaj np. na Wolnych Lekturach
obejrzyj (to dramat, lepiej obejrzeć niż czytać, ale pamiętaj, że może być niedokładnie!):
Film Andrzeja Wajdy z 1971
dramat TeatruTv z 1981 (widmo: 48′)
Narodowy horror – Wesele w TeatrzeTv z 2018
czarno-biały dramat TeatruTv z 1971
(dla zabieganych: dobre omówienie Wiedza z Wami <uwaga, wkradł się błąd: akcja w 1900!>)
(w podręcznikach GWO: 184-219)
Akt I: didaskalia; Zadanie:
1. Wskaż nawiązania do tradycji wiejskiej, romantycznej, sarmackiej i sztuki młodopolskiej
2. Udowodnij, że tak opisana chata może być metaforą Polski (podaj argumenty)
Dlaczego nie może dojść do porozumienia? odpowiedz na podstawie:
sc. 1. (Czepiec, s. 187), 3. (Zosia, Hania) , 4. (Radczyni) 7. (Radczyni, s.188), 12. (Pan Młody, s.189), 26. (historia, s.194) i 30. (historia, s. 195),
Zapoznajcie się z podanymi scenami; odpowiedzcie:
-kto z kim rozmawia? -o czym? -jak odnoszą się do siebie nawzajem (inteligencja do chłopów, chłopi do inteligencji)
Czego poszukują na wsi: Rachela sc. 34, Zosia, Hania sc. 3, Pan Młody sc. 19 (190), Gospodarz sc. 26 (191-192), wg Ojca i Czepca sc. 25 (192-193) * (nie wprost) Nos akt III, sc.2
Akt III: sc. 2. (Nos), sc. 16. (Polska), sc. 33, 34, 35 (Chochoł)
(dlaczego nie na komórce? artykuł naukowy)
bookmark_borderWieszcz narodowy – Adam Mickiewicz
Epizod okołopowstańczy: Śmiełów
Słowniczek:
Wieszcz to poeta natchniony, poeta-prorok, który przewiduje przyszłość narodu. Termin ten zyskał popularność w dobie romantyzmu, kiedy to Mickiewicz, Krasiński i Słowacki nazywani byli wieszczami.
Filomaci – Towarzystwo Filomatyczne, potocznie: Towarzystwo Filomatów, filomaci (z gr. miłośnicy nauki) – polskie tajne stowarzyszenie studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego działające w latach 1817–1823. Pierwotnym celem związku było samokształcenie, wzajemna pomoc w nauce oraz ćwiczenie się w sztuce pisania. Kres istnieniu Towarzystwa Filomatycznego położyło śledztwo w sprawie tajnych związków młodzieży i studentów Uniwersytetu Wileńskiego prowadzone przez kuratora Nikołaja Nowosilcowa w latach 1823–1824.
Filareci – Zgromadzenie Filaretów, potocznie: filareci (z gr. philáretos, miłośnik cnoty moralnej) tajne stowarzyszenie patriotyczne młodzieży wileńskiej założone przez Towarzystwo Filomatyczne (filomatów), działające w latach 1820–1823. Zgromadzenie Filaretów było najniższym hierarchicznie i zarazem najliczniejszym związkiem zależnym Towarzystwa Filomatycznego (do związku należeli filareci niżsi i filareci wyżsi, w 1822 związek liczył 172 członków). Jego prezesem był Tomasz Zan.
bookmark_borderFilozofia w poezji
Filozofowie: Nietzsche, Schopenhauer, Bergson
Poeci na dziś: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff, Bolesław Leśmian
Podr. str. 97, 100, 101.
Leopold Staff – poeta trzech epok zawarł w swych utworach wiele różnych filozofii: nietscheanizm, dekadentyzm, franciszkanizm.
- Dekadentyzm „Deszczu jesiennego” – opracowanie
- Franciszkanizm „Sonetu szalonego” – opracowanie
- Nietscheanizm „Kowala” – opracowanie, dokładniejsze opracowanie
Bolesław Leśmian – o nim: https://wolnelektury.pl/katalog/autor/boleslaw-lesmian/ i o jego leśmianizmach
Porównaj świat przedstawiony w wierszu Leśmiana z rzeczywistością ukazana na obrazie Chagalla. Zwróć uwagę na nastrój obydwu dzieł.
Ćwiczenie na 7′
Analiza wiersza – opisz budowę, opisz jaki związek ma budowa z treścią,
określ typ liryki z uzasadnieniem, wymień dwa najczęstsze środki stylistyczne + wskaż ich funkcje w utworze;
Interpretacja – Przedstaw sytuację liryczną (w punktach: co się wydarzyło? gdzie? kiedy? kto był zaangażowany? jak to się stało? dlaczego?);
Ćwiczenie w grupach:
1. Staranne odczytanie wiersza (głośne, wyraźne, z odpowiednią intonacją);
2. Analiza wiersza – opisz budowę, określ gatunek utworu, wymień dwa najczęstsze środki stylistyczne + wskaż ich funkcje w utworze;
3. Interpretacja – Przedstaw sytuację liryczną (w punktach: co się wydarzyło? gdzie? kiedy? kto był zaangażowany? jak to się stało? dlaczego?);
4. Leśmianizmy – znajdź neologizmy Leśmiana i wyjaśnij, jak zostały utworzone i co znaczą;
bookmark_borderJak skutecznie się uczyć?
Podstawy: sen, aktywność fizyczna, dieta, regulacja stresu,
Technika Feynmana
Mapy myśli
Mnemotechniki
Efekt testowania – tu pomocna AI
>>> znajdź osiągalny cel, do którego doprowadzi Cię nauka (związany z tym, czego się uczysz, nie oderwany od tego)
„Naszą największą słabością jest poddawanie się. Najpewniejszą drogą do sukcesu jest próbowanie po prostu, jeden, następny raz.” /Thomas Edison/
bookmark_borderMoralność pani Dulskiej
Jeśli chcesz poprawić kartkówkę lub nauczyłaś/eś się, a nie było Cię na kartkówce, możesz to zrobić tak: przygotuj 5-10 minutowe wypowiedzi na te tematy i zgłoś się do odpowiedzi (ja wybieram konkretny temat):
- 1. Wady mieszczańskie oglądane ze sceny – omów temat, odnosząc się do Moralności pani Dulskiej i dowolnego innego utworu.
- 2. Czy człowiek decyduje o swoim losie? – omów temat, odnosząc się do postaci Zbyszka z dramatu Zapolskiej oraz dowolnego kontekstu.
- 3. Przedstaw obraz mieszczaństwa w Moralności pani Dulskiej oraz dowolnej powieści XIX wieku.
- 4. Przedstaw sposoby wprowadzania sfery sacrum do utworów na podstawie Dekalogu I i dowolnego utworu literackiego
- 5. Co może być źródłem moralności człowieka? Omów na podstawie dwóch tekstów: Moralności pani Dulskiej, Dekalogu I, dowolnie wybranego kontekstu.
Tragifarsa kołtuńska czyli dramat obyczajowo-psychologiczny Gabrieli Zapolskiej – (s. 67 w podręczniku) – kartkówka
Cały dramat na VOD: „Moralność pani Dulskiej”, 2013
scena IX aktu I (14′-24′)- Jakimi zasadami kieruje się Dulska?
Zacytuj słowa, które najpełniej ilustrują jej postawę i je zinterpretuj. (zad.6/str.73)
Zbyszko Dulski – czy można odmienić swój los? (zad.1,2/str.84)
Czy Zbyszko może wyzwolić się z kołtuństwa? jeśli tak, to – jak? jeśli nie, to – dlaczego? (uzasadnij, przywołując konkretne argumenty, sceny, wydarzenia)
Sprawdź się!: https://zpe.gov.pl/a/sprawdz-sie/DRXsJziKE
*Los służących: historia Hanki nie jest wyjątkowa; służba bywała traktowana przez państwa w sposób uwłaczający i podły.
Proponowane konteksty:
„Służące” 2001, reż. Tate Taylor,
„Kamerdyner” 2018, reż. Filip Bajon,
Joanna Kuciel-Frydryszak, „Służące do wszystkiego”:
bookmark_borderKlasyczność kontra romantyczność
Przyjrzymy się sporowi romantyków z klasykami; znasz nazwiska i potrafisz krótko przedstawić Kazimierza Brodzińskiego i Jana Śniadeckiego; wskazujesz cechy poetyki romantycznej i klasycznej; rozumiesz słowo pamflet; znajdujesz środki retoryczne, oceniasz siłę perswazyjną tekstu.
podręcznik, s. 91-95
„Oda do młodości” Adama Mickiewicza – pierwszy manifest romantyków polskich – podsumowanie