Świąteczne wierszyki

… czyli lepieje i limeryki

Limeryk
– krótka forma wierszowana, która pod względem treści jest rymowaną anegdotą,
– posiada pięć wersów,
– układ rymów limeryku: a a b b a (pierwszy, drugi i ostatni wers rymują się ze sobą; trzeci i czwarty natomiast ze sobą),
– w pierwszym wersie wprowadzony zostaje bohater i miejsce, w którym dzieje się akcja (zazwyczaj: „pewien ktoś, skądś”, np. „Pewien rybak na Gwadelupie…”; „Karolina – mieszkanka Krakowa…”)
– drugi wers zawiera zawiązanie akcji lub określa jakąś właściwość lub umiejętność bohatera,
– wersy trzeci i czwarty opisują rozwój i kulminację opowiadanej historii, anegdoty,
– piąty (ostatni) wers to zaskakujące, nieoczekiwane rozwiązanie akcji, często absurdalna puenta.

Przykład:
Był Polak co winem częstował Litwina
Że wynikł stąd spór pewnie wina to wina
Ścierały się srogo
I Orzeł i Pogoń
W wyzwiskach „Panisko” „Boćwina”

Quo vadis zapytałby strony Winicjusz
Polaka z Litwinem nie łączy dziś nic już
Patriota naciera
Bo Litwin się spiera
Że wieszcz nasz się zwał Mickiewiczius

/Jacek Kaczmarski/

Lepiej

To krótki, jednozdaniowy, często nonsensowny, groteskowy wierszyk, standardowo składający się z dwóch wersów. Pierwszy wers lepieja zazwyczaj opisuje jakieś bardzo przykre w skutkach zdarzenie, drugi natomiast stwierdza, że jest ono i tak lepsze od czegoś (pozornie) nieszkodliwego.

Pierwszy wers zaczyna się przysłówkiem „lepiej” lub przymiotnikiem „lepszy, lepsza, lepsze”, a drugi spójnikiem „niż” lub „niźli”. Standardowo, każda z obu linijek lepieja zawiera 8 sylab.

Typowy przykład (autorstwa Wisławy Szymborskiej): „Lepszy piorun na Nosalu / niż pulpety w tym lokalu.”