Autor: Anna

Przeczytaj 2 pierwsze strony „Wesela” (spis osób i początek dramatu – didaskalia)

Gospodarz, Gospodyni, Pan Młody, Panna Młoda, Marysia, Wojtek, Ojciec, Dziad, Jasiek, Kasper, Poeta, Dziennikarz, Nos, Ksiądz, Maryna, Zosia, Radczyni, Haneczka, Czepiec, Czepcowa, Klimina, Kasia, Staszek, Kuba, Żyd, Rachel, Muzykant, Isia, Chochoł, Widmo, Stańczyk, Hetman, Rycerz Czarny, Upiór, Wernyhora

Ewentualna poprawa: Przeczytaj wskazane akapity „Plotki o Weselu” Tadeusza Boya-Żeleńskiego (za wolnelektury.pl) i odpowiedz na pytania:

akapit 6: Dlaczego powstanie „Wesela” przypomina powstanie „Pana Tadeusza”?

akapit 12 : Zacytuj metaforyczne wyrażenie, które znając treść „Wesela”, można odnieść do zbliżenia się do siebie chłopstwa i inteligencji w okresie Młodej Polski.

akapit 13: Która para w utworze (oprócz Państwa Młodych) jest związkiem inteligenta z chłopką?

akapit 25: Wskaż przywarę, jaką odznaczał się pierwowzór Pana Młodego.

akapit 26: Jaki był odbiór Lucjana Rydla w Bronowicach?

akapit 30: Jak długo trwało prawdziwe wesele w chacie w Bronowicach? który dzień opisał Wyspiański?

akapit 53: Przedstaw Pannę Młodą.

akapit 57: Jak krakowska publiczność przyjęła sztukę wystawioną na deskach teatru?

Zadanie domowe: akapity 33-45 z „Plotki o weselu” Boya-Żeleńskiego: Wypisz cytaty portretujące bohaterów „Wesela”: Dziennikarz, Rachela, Klimina, Radczyni, Nos, Pan Młody, Gospodarz,

Sceny z aktu pierwszego: komedia obyczajowa: Klimina-Radczyni, Państwo Młodzi, Poeta-Gospodarz, Ksiądz o polskiej szopie, Zosia i Haneczka o miłości

• o Wyspiańskim i jego Wawelu: https://youtu.be/7nEhK2bQMb0?t=1204
• Karykaturki: https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/231232

prezentacja: https://view.genially.com/68efe0c123d4ea792aeb2060/learning-experience-didactic-unit-stanislaw-wyspianski
przeczytaj np. na Wolnych Lekturach
obejrzyj (to dramat, lepiej obejrzeć niż czytać, ale pamiętaj, że może być niedokładnie!):
Film Andrzeja Wajdy z 1971
dramat TeatruTv z 1981 (widmo: 48′)
Narodowy horror – Wesele w TeatrzeTv z 2018 (w oryginale nie ma cmentarza)
czarno-biały dramat TeatruTv z 1971
(dla zabieganych: dobre omówienie Wiedza z Wami <uwaga, wkradł się błąd: akcja w 1900!>)

(w podręcznikach GWO: 184-219)

Akt I: didaskalia; Zadanie:
1. Wskaż nawiązania do tradycji wiejskiej, romantycznej, sarmackiej i sztuki młodopolskiej
2. Udowodnij, że tak opisana chata może być metaforą Polski (podaj argumenty)

Problematyka narodowa „Wesela” – dramat podzielonego narodu

Dlaczego nie może dojść do porozumienia? odpowiedz na podstawie:
sceny: 1. (Czepiec i Dziennikarz, s. 187), 3. (Zosia, Hania, Radczyni) , 4. (Radczyni, Klimina) 7. (Radczyni, Klimina, s.188), 12. (Pan Młody, Panna, s.189), 25. cz.1. (Ojciec, Gospodarz, Czepiec), 25.cz.2. (Czepiec, Poeta), 26. (Dziad, Ojciec, s.194) i 30. (Pan Młody, Gospodarz, s. 195),
Zapoznajcie się z podanymi scenami; wybierzcie fragment do odczytania na głos; odpowiedzcie:
-kto z kim rozmawia (pochodzenie tych osób)? -o czym? -jak odnoszą się do siebie nawzajem (inteligencja do chłopów, chłopi do inteligencji) – jacy są chłopi? – jaka jest inteligencja? – dlaczego nie może dojść do porozumienia?

Czego poszukują na wsi: Rachela sc. 34, Zosia, Hania sc. 3, Pan Młody sc. 19 (190), Gospodarz sc. 26 (191-192), wg Ojca i Czepca sc. 25 (192-193) * (nie wprost) Nos akt III, sc.2

Akt III: sc. 2. (Nos), sc. 16. (Polska), sc. 33, 34, 35 (Chochoł)
(dlaczego nie na komórce? artykuł naukowy)

podr, s. 197 i następne

Obrazy, które mają znaczenie dla dramatu: Jan Matejko, Stańczyk; Jan Matejko, Wernyhora; Jan Matejko, Racławice; Stanisław Wyspiański, Chochoły; Jacek Malczewski, Błędne koło; Jacek Malczewski, Melancholia

link

Powtórzenie przed sprawdzianem – wypowiedzi ustne:
Rozwiń wylosowany temat w oparciu o dramat Wyspiańskiego i wybrany kontekst.

1. Co utrudnia porozumienie między przedstawicielami różnych grup społecznych?
2. Rola chłopów i inteligencji w sprawie niepodległościowej.
3. Sen o Polsce czy sąd nad Polską?
4. Symboliczne znaczenie widm i zjaw.
5. Motyw tańca w sztuce.
6. Romantyczna miłość.
7. Rola publicystyki w życiu narodu.
8. Rola poezji w życiu narodu.
9. Miejsce historii w życiu narodu.

(oceniane: wykorzystanie 2 źródeł: „Wesele” i kontekst;
argumentacja – pogłębiona/zadowalająca/powierzchowna;
kompozycja; język /czy używasz różnorodnych słów, nie mylisz znaczeń, mówisz w miarę płynnie/)

Do nauki:
Kto był czyim pierwowzorem? link
Kto z Osób Dramatu kogo odwiedza i dlaczego?
Rozpoznaj / wyjaśnij cytat link
Omów „Wesele” jako dramat fantastyczny / symboliczny / polityczny / młodopolski
Dzieła malarskie a sceny z „Wesela”
Omów w „Weselu”: narodowe mity / chłopomania / historia / krytyka
symbole (wyjaśnij znaczenie) link
Wyjaśnij sukces „Wesela”

https://youtu.be/Hzy85PRdlyw?si=R_llXMwgbJAvsyEM – biografia Orwella 3′, język 7′

co znaczy Orwellowski? https://youtu.be/oe64p-QzhNE?si=81OZSwbGZnH0VC3y

https://view.genially.com/60741ca6a93d4e0d546ae7ef/presentation-rok-1984

https://view.genially.com/60731965b50a9b0d60e3eb9f/presentation-rok-1984-orwell

struktura spoleczna: „Na szczycie piramidy zasiada Wielki Brat, który jest nieomylny i wszechmocny. Każdy sukces, każde osiągnięcie, każde zwycięstwo, każde odkrycie naukowe, wszelka wiedza, wszelka mądrość, wszelkie szczęście i cnota wypływają wprost z jego inspiracji i stanowią konsekwencje jego przywództwa. Nikt nigdy nie widział Wielkiego Brata — jest twarzą na bilbordach, głosem płynącym z teleekranów. Z dużą dozą pewności możemy założyć, że nigdy nie umrze; już teraz istnieją poważne wątpliwości co do daty jego narodzin. Wielki Brat to maska, którą Partia zakłada, żeby zaprezentować się światu. Jego rola polega na ogniskowaniu miłości, strachu i czci — emocji łatwiej odczuwalnych w stosunku do jednostki niż wobec organizacji. Bezpośrednio pod Wielkim Bratem znajduje się Partia Wewnętrzna, licząca sześć milionów członków, czyli nieco mniej niż dwa procent mieszkańców Oceanii. Kolejny poziom stanowi Partia Zewnętrzna. Jeśli Partię Wewnętrzną porównamy do mózgu państwa, to Partia Zewnętrzna byłaby jego dłońmi. Jeszcze niżej umiejscowieni zostali zwykli ludzie, których zwyczajowo określamy mianem „proli”. Stanowią oni mniej więcej 85% całej populacji. Nawiązując do zaproponowanej wcześniej klasyfikacji, prole tworzą warstwę najniższą, jako że zniewolone populacje okolic równika, ciągle przechodzące z rąk do rąk, nie stanowią stałego czy koniecznego elementu całej struktury.” Cz.2. R.9 rozdział 1.

Pandora – Syreny – Medea – Kirke – Lilith – Ewa – Judyta – Dalila – Salome/Herodiada

Miłość – ratunek od pustki, ucieczka od melancholii, ale też śmiertelne niebezpieczeństwo.

Wg Frankla – logoterapia, „Człowiek w poszukiwaniu sensu”

Wg Camusa – egzystencjalizm

Potrzeba to konieczność posiadania czegoś, zdobycia lub ulepszenia dobra lub cechy już posiadanej. Poza potrzebami pierwszego rzędu dalej będą się one już różniły w zależności od człowieka. Można śmiało rzec, że jest tyle ludzkich potrzeb, ile samych ludzi. Co więcej, każdy ma prawo do swojej hierarchii potrzeb, gdyż jej standardy i kształt nie są sztywno określone.

Ankieta na temat teatru: https://forms.gle/eZ9Qx4J4YKgLHfVeA

o Osieckiej: https://play.kahoot.it/v2/?quizId=05220180-17f1-4c07-8462-80d001131a01&hostId=73cb6782-af3f-450d-acba-afc25e1d94e9

Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Melodia mgieł nocnych – s. 136
Leopold Staff, Wysokie drzewa
Tadeusz Miciński, Reinkarnacja
Style w sztuce Młodej Polski: https://zpe.gov.pl/a/przeczytaj/DiQoRERvT

Melancholia – Jacek Malczewski: omówienie PJM 3′
opis obrazu na stronie muzeum
Obraz jako sen – fragment wykładu (52:39-55)
O Malczewskim 9′
Videoart Lecha Majewskiego 0,5′
autotematyzm Malczewskiego 10′
Odnajdź na płótnie, opisz obecność konkretnych nurtów epoki, pojęć związanych z epoką:* katastrofizm, symbolizm, ekspresjonizm, spleen, artysta-kapłan.
! Uwaga na strony generowane z użyciem modeli językowych! g***stronka

Polecam genialne wykłady o sztuce (w tym Malczewski, Mucha, Wyspiański, Boznańska, Klimt, VanGogh…)

Cechy powieści – paraboli (przypowieści):
– motto;
– możliwość odczytania dosłownego, w pełni funkcjonalna jako powieść;
– uniwersalność (czas, miejsce akcji, wydarzenia);
– ograniczenie czasu, przestrzeni, wątków;
– postaci archetypiczne.

Zadanie: Udowodnij, że „Dżuma” to powieść – parabola. Odwołaj się do motta i treści utworu.
W rozwiązaniu trzeba uwzględnić: cechy przypowieści, motto (jego treść) i konkretne fakty z lektury (nie wystarczy określenie: dżuma może oznaczać zło czy wojnę).
Przykładowe rozwiązanie: „Dżumę możemy uznać za parabolę, gdyż fakty i wydarzenia z treści możemy rozumieć dosłownie lub w sposób przenośny, o czym informuje nas już samo motto, które sugeruje pokazywanie jednych rzeczy przez inne, np. uwięzienie. Kwarantanna, każąca tkwić bohaterom w Oranie, może więc oznaczać utknięcie w złej, absurdalnej sytuacji (w czasie stanu wojennego w Polsce było to odbierane jako bardzo aktualne: kwarantanna Oranu to zamknięcie granic przez „zadżumionych” komunistów).

Przestrzeń w utworze

Zadanie: Jaki jest Oran? W jaki sposób autor osiągnął ten efekt (środki wyrazu)? W jakim celu (funkcja)?

Różne postawy wobec zarazy

Rambert, 2 rozmowy z Rieux i Tarrou (s. 48) oraz rozmowa z Hiszpanką.

Bohaterowie dynamiczni (zmieniają postawę względem cierpienia) to:

s. 55 – Tarrou i Rieux:
1. W jaki sposób postrzega dżumę?
2. Co warunkuje jego podejście do epidemii w Oranie?
3. Jaki jest jego stosunek do Boga?
4. Jaki jest jego stosunek do śmierci?

Jaką wadę krytykuje Krasicki?

Powtarzalność, wścibstwo, ocenianie po wyglądzie, niesprawiedliwość, bogactwo, niedocenianie tego, co sie posiada, zapal do pracy.

Antygona w Nowym Jorku Druga szansa
Sprawdź się
Teatr telewizji w reż. Kutza: 118′
rozmowa o tekście 1h19′ (o bezdomności 56”-7′)

Lekcje na zpe: https://zpe.gov.pl/a/wprowadzenie/D14IdIbd4
(tu zwłaszcza film od 3′-7′ – kim są bohaterowie Głowackiego, któremu z bohaterów Sofoklesa są najbliżsi i dlaczego? Na czym polega tragizm tych ludzi [wszystkich]?) i z ćwiczeń https://zpe.gov.pl/a/sprawdz-sie/DpO33wmPb zwłaszcza 6.

Pytania do sceny I aktu I – monolog policjanta (w podr. 362-363):
Omów stosunek policjanta do bezdomnych. Weź pod uwagę jego słowa, ale też sposób, w jaki mówi (el. formy: interpunkcja, odpowiadająca sposobowi mówienia, słowa, jakich używa).
1. osoba – szuka potwierdzenia jego pozytywnego stosunku do bezdomnych,
2. osoba – nie ufa początkowym deklaracjom, pokazuje, co potwierdza, że nie lubi on bezdomnych.