Kategoria: Nauka o języku

Zadanie 1: znajdź bohatera o Twoim numerze w dzienniku. Zapisz w zeszycie, z jakiej lektury pochodzi i napisz min. 6 określeń, jakich możesz użyć, pisząc o nim.
1.Petroniusz, 2. Mały Książę, 3. Scrooge, 4. Pan Tadeusz, 5. Świtezianka,
6. Emilia Plater, 7. Balladyna, 8. Guślarz, 9. Skawiński, 10. Kogut, 11. Ordon, 12. Zośka, 13. Winicjusz, 14. Lis, 15. Marley, 16. Jacek Soplica, 17. Strzelec, 18. Pilot, 19. Kirkor, 20. Zły Pan, 21. Alek, 22. Rudy.

FRAZEOLOGIA

• Dziesiąta woda po kisielu – to inaczej bardzo daleki krewny. Wyobraźcie sobie naczynie, w którym znajdował się kisiel, a następnie przepłukanie go wodą 10 razy. Co zostanie z kisielu po dziewięciokrotnej zmianie wody? No właśnie. Trudno będzie w tej wodzie znaleźć choć odrobinę kwaskowego deseru. Co ciekawe, w „Panu Tadeuszu” mowa jest o tym, że Hrabia dla Horeszków był dziesiątą wodą po kisielu.
• Cisza jak makiem zasiał – Azjaci dziwią się naszemu chlebowi z makiem. Przecież mak jest narkotykiem! A w najlepszym razie ma właściwości usypiające. W tym miejscu znowu odwołamy się do dzieła Mickiewicza – w „Dziadach” gdy przybywają duchy, w grupie wieśniaków jest cicho jak makiem zasiał.
• Krokodyle łzy – czy widzieliście kiedyś płaczącego krokodyla? My też nie. A powiedzenie „płakać krokodylimi łzami” oznacza, że czyjś płacz jest nieszczery. Co ciekawe, krokodyle mają wokół oczu gruczoły wydzielające sól. Łzy to jednak nie są. W opisie jakiej lektury możemy użyć tego określenia?

Zadanie2: Wybierz związek frazeologiczny, którego nie rozumiesz, narysuj do niego ilustrację w zeszycie:
upiec dwie pieczenie przy jednym ogniu, poszło jak z płatka, spalić na panewce, ruski rok/miesiąc, nie zasypiać gruszek w popiele, sam jak palec, drzeć z kimś koty, patrzeć przez różowe okulary, wyszło szydło z worka, ręce opadają, na dwoje babka wróżyła, biały kruk, twardy orzech do zgryzienia, ni to ni sio, kula u nogi, kukułcze jajo, pies ogrodnika, czarny koń, pójść po rozum do głowy, wychodzić przed orkiestrę, wywiesić białą flagę, trzymać język za zębami, nie wszystko złoto, co się świeci, stanąć kością w gardle, siedzieć z założonymi rękami, z niejednego pieca chleb jeść, bać się jak ognia, bez ogródek, nie owijać w bawełnę, mieć duszę na ramieniu, być w siódmym niebie, (ostatni) gwóźdź do trumny, w gorącej wodzie kąpany, jak grzyby po deszczu, zdrów jak ryba, z dużej chmury mały deszcz, poszło jak po maśle.

Zadanie 3: Teraz wybierz frazeologizm, który już rozumiesz i napisz z nim zdania odnoszące się do dwóch lektur.

https://fiszkoteka.pl/zestaw/3380-zwiazki-frazeologiczne

https://zpe.gov.pl/a/prezentacja-ted/DiuuiiNff – socjolekty: filmy i zadania

Zadanie: Otrzymaliście fragmenty wypowiedzi/rozmów prowadzonych w socjolektach. Mogą Wam się wydać przesadzone (bo są), ale czasem naprawdę takie coś można usłyszeć!
1. zgadnijcie, jaka grupa społeczna tak mówi;
2. znajdźcie kilka (minimum 6) słów niezrozumiałych na pierwszy rzut oka, należących do socjolektu;
3. spróbujcie wyjaśnić, co te słowa znaczą;
4. jakie cechy typowe dla socjolektu zauważacie w omawianej wypowiedzi?

Wczoraj jednak znalazłem czas, by spotkać się z kolegą po kiju. Postanowiliśmy trochę poszarpać, choć wiem, że zakaz, ale karty wyrabiać nie będę. Najpierw biczowaliśmy przez godzinę, i nałapaliśmy wiatru do torby. Zabraliśmy się więc za łowienie na dorożkę. Warto było, taaaką mamuśkę wyciągnąłem.

Kasia: Ela! Nie zapomnij mi sabmitować tego tajmszita! Jej, ale głośno na ołpenspejsie. Lecę, mam kola za moment, ale potem chodź na miting o progresach u ciebie!  (wychodzi)
Zosia: Czego Kaśka od ciebie chce, Elka?
Ela: Bo ja wiem?  Uwielbiam te jej fidbeki. Nic, tylko ciągłe pretensje! Sforłarduj mi tajmszit, żebym mogła jej wysłać, co?
Zosia: Jasne. I wiesz, podziwiam, jak sobie radzisz z tymi jej rekłestami. Serio. 

Materiał dodatkowy:

Socjolekty na przykładzie „Lalki” Bolesława Prusa.

Prezentacja Agnieszki Nowak (po quizie slajd 28)

Co robi nauczyciel matmy na lekcji wyznaczania wyniku mniej-więcej, na oko? … (suchary matematyczne)

Dobry słownik o homonimii: podstawy i żarty, gramatyczna i składniowa, quiz,

Poważne artykuły naukowe o… żartach: Homonimia nazw własnych w żartach obrazkowych, Homonimia, homofonia i humor

Homonimia w dowcipach

podręcznik, s. 103-105

ćwiczenia, s. 18-21

podręcznik, s. 246.