bookmark_borderWładca, Rycerz, Święty

słowniczek z lekcji: *wzorce osobowe, *literatura parenetyczna, *hagiografia, *chansons de geste, *gesta, *kronika, *ars moriendi, *asceza, *etos.

Rycerz: lekcja; Pieśń o Rolandzie: s. 255-258;
Święty: lekcja; Legenda o św. Aleksym: podr. s. 281-284
Król: lekcja; Kronika Polska: s. 275-277

Konteksty czyli – co z tymi wzorcami współcześnie?
rycerz – szachy!
święty asceta – Stanisław Grochowiak, Święty Szymon Słupnik -(prawda)
król – Ewa Lipska, Egzamin (podr. s. 279)
*** ars moriendi w romatyzmie: Adam Mickiewicz, Śmierć Pułkownika

bookmark_borderKwiatki św. Franciszka

Słowniczek z lekcji: *kwiatki (florilegium), *hymn, *legenda, *stygmaty, *franciszkanizm, *ekologia.
Cele: znasz wybrane legendy o świętym Franciszku, potrafisz wyjaśnić pojęcie franciszkanizm.

św Franciszek wg Wyspiańskiegoznajdź symbole, które jesteś w stanie odczytać w kontekście postawy św. Franciszka
inna prezentacja (sama postawa w 4 slajdach)
Zadanie maturalne: Wyjaśnij, dlaczego Święty Franciszek jest dziś patronem ekologów. W odpowiedzi odwołaj się do reprodukcji (podr, s. 296) i znanych ci fragmentów Kwiatków św. Franciszka.

bookmark_borderKobiety, Żydzi i społeczna użyteczność

Tematy publicystyki pozytywistycznej w Polsce:

  • Spór pozytywistów z romantykami: Aleksandra Świętochowskiego artykuł pt. My i Wy.
  • Propagowanie pracy u podstaw, pracy organicznej, utylitaryzmu:
    Piotr Chmielowski, Utylitaryzm w literaturze,
    Aleksander Świętochowski, Praca u podstaw;
    Dzięki rozwijaniu idei pozytywistycznych człowiek może osiągnąć szczęście. Tylko pamiętając o innych, pracując na ich rzecz, można czuć się naprawdę szczęśliwym.
  • Propagowanie równouprawnienia:
    Elizy Orzeszkowej Kilka słów o kobietach. Pisarka ukazuje specyficzną sytuację kobiet, niechętny stosunek społeczeństwa do ich niezależności i nadziei na zmiany, które przyniesie postulowana przemiana świadomości społeczeństwa.
  • Propozycje dotyczące asymilacji Żydów:
    Elizy Orzeszkowej: O Żydach i kwestii żydowskiej.
    Po „wysadzeniu z siodła” szlachty przez uwłaszczenie chłopów i w związku z represjami postyczniowymi dotąd bogaci Polacy zaczęli zajmować się handlem i rzemiosłem – a tym dotąd zajmowali się w dużej mierze Żydzi. Konkurencja rynkowa wraz z odmiennością obyczajów prowadziła do coraz częstszych napięć.
  • Problemy czysto literackie: teksty Prusa, Sienkiewicza, Orzeszkowej, ukazujące istotę realizmu. Styl ten był przez pozytywistów traktowany bardzo poważnie – jako dający możliwość rzeczywistego przedstawienia prawdy o świecie. Prus twierdził, że łatwiej jest opisać życie Napoleona niż na przykład chłopa – to pierwsze obfituje przecież w moc niezwykłych zdarzeń, to drugie, pozornie zwyczajne i jałowe, jest prawdziwym wyzwaniem dla pisarza realisty: jak je opisać, aby mogło być frapujące dla odbiorcy?
w podręczniku, s. 42

bookmark_borderŚmierć, wszędzie śmierć

lektura: „Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią”
proponowana notatka

Proszę o zanotowanie najważniejszych informacji (dla ułatwienia na planszach z ważnymi informacjami umieściłam napis „ZANOTUJ”):

fragm. 1: po 1′; fragm. 2: po 4:30′, 5:38′

Dodatkowe materiały:
Pełen tekst utworu na wolnych lekturach: fragmenty z podr: opis 1,39; historia 6:33; grzechy 8:55.
najsłynniejszy polski taniec śmierci,
e-podręcznik: Pamiętaj o śmierci,
artykuł „Kostucha groźna i śmieszna”,
pełen tekst utworu na wikicommons,
Dłuższa, bogatsza prezentacja o śmierci w średniowieczu
* archaizmy w tym tekście
kahoot

bookmark_borderTerry Pratchett, „Śmierć i co potem”

Krótkie opowiadanie dwudziestowiecznego pisarza stanowi swobodną realizację średniowiecznego motywu Śmierci (antropomorfizowanej, ukazanej w postaci szkieletu, wchodzącej w kontakt z umierającym). 

Zapoznaj się z tekstem lub wysłuchaj nagrania. Zastanów się, jak przedstawił Śmierć Pratchett, a jak autor Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią – znajdź podobieństwa i różnice.

  1. Kim jest bohater i jak zachowuje się w chwili śmierci? 
  2. Co sądzi Śmierć o ludziach żyjących dawniej i współcześnie? Jak ocenia przemiany cywilizacyjne? 
  3. W jaki sposób przedstawił Śmierć Pratchett, a jak autor Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią – znajdź podobieństwa i różnice. Który wizerunek uważasz za bardziej przekonujący i dlaczego? 

Zadanie dodatkowe:
Napisz krótki wywiad ze Śmiercią (minimum 4 pytania i odpowiedzi), w którym w dowolny sposób zrealizujesz średniowieczny motyw ucieleśnionej Śmierci. Prace poprawne językowo i realizujące temat zostaną pozytywnie ocenione. Termin: piątek, 09.02.2024, północ.