– jak (i po co) rozwijać ją u siebie i innych?

IE = zdolność rozpoznawania, rozumienia i zarządzania swoimi emocjami oraz rozumienia emocji innych

Labirynt – kontekst mitologiczny – zpe
strona o notatce syntetyzującej, tekst Głowińskiego: https://jaksieuczyc.pl/notatka-syntetyzujaca/

Zacytuj fragment tekstu Głowińskiego, który można odnieść do „Procesu” Kafki. Udowodnij związek, przywołując treść lektury.

Omów motyw labiryntu w kulturze. Odnieś się do fragmentu „Procesu”. Uwzględnij wybrany kontekst.

Quiz ze wstępu

Pytania do tekstu:
1. Na czym polega w tym ujęciu rozwój? Sformułuj definicję.
2. Czy szkoła sprzyja tak ujętemu rozwojowi? Skomentuj, odwołując się do poniższego tekstu i treści „Ferdydurke”.
3. Dlaczego pojęcie winy jest w „Procesie” niejednoznaczne?

„By działać z rozmachem, by nie wątpić w sens realizowanego przedsięwzięcia, człowiek musi rozsmakować się w swojej specyficzności. Rozwój wymaga afirmacji tego, co w nas wyjątkowe, a nawet jeśli to coś przyjmuje dziwaczną postać. Ów proces powinniśmy sobie wyobrażać nie jako przemyślaną, dobrze zaplanowaną podróż od doświadczenia do doświadczenia, lecz jako swobodne łazikowanie, którego sensu nikt – ani my, ani otaczający nas ludzie – nie powinien kwestionować. Niestety, sięgając pamięcią do czasów dzieciństwa, Kafka natrafia na liczne przykłady tępienia jego specyficzności. Działo się to w środowisku domowym i szkolnym. W ten sposób rodzice próbowali wprowadzić go do społeczeństwa, umożliwiając mu funkcjonowanie w grupie. Pisarz rozumie powody, dla których stosowano wobec niego pewne metody wychowawcze, ale nie ma wątpliwości, że to właśnie one osłabiły jego życiową energię, to pod ich wpływem rozwinęły się w nich dysfunkcyjne mechanizmy.
Przykładem takiego bolesnego doświadczenia jest dla Kafki zakaz wieczornej lektury. Oto w określonej godzinie zabrania się dziecku czytania pasjonującej historii, która otwiera przed nim wrota do innego świata, która porywa go w stronę „nieskończoności”. Argumentacja rodziców jest nieprzekonująca, gdyż nic nie może się równać z tą drugą – fikcyjną – rzeczywistością, w której wszystko działa niczym akcelerator1 najbardziej elementarnych cząstek naszej specyficzności. Wyrzeczenie się lektury było równoznaczne z rezygnacją z siebie, dlatego po wyjściu rodziców dziecko czyta dalej.
<<Moją specyficzność – pisze Kafka – ignorowano, ale cały czas ją czułem, dlatego musiałem uznać taki sposób traktowania za dezaprobatę, tym bardziej, że byłem na to uwrażliwiony i bardzo czujny>>. W ten sposób
uruchomiona została karuzela wątpliwości. Które z moich pragnień, myśli i czynów – pytał samego siebie młody Kafka (a później, już oskarżycielsko, dorosły Kafka) – są słuszne, które zaś zasługują na potępienie, skoro odrzucane jest wszystko, co składa się na moją specyficzność? Początkowo werdykt przychodził z zewnątrz, wydawał go – by tak rzec – sąd rodzinny. To ojciec i matka (zwłaszcza ojciec) rozstrzygali, co jest dobre, a co złe,
wyrażając przy tym dezaprobatę dla rozmaitych działań dziecka. Jednak z czasem trybunał został przez Kafkę zinterioryzowany. Skutkiem tego uwewnętrznienia było jeszcze większe upośledzenie jego zdolności oceniania własnych czynów i poczucie winy o nieograniczonym wręcz zasięgu. Właśnie tak pojęcie winy utraciło stabilny sens – stało się wieloznacznym i budzącym niepokój zaklęciem.
/Grzegorz Jankowicz, Oszczerca, [w:] Franz Kafka, Proces, Kraków 2021, s. 273–276/

4. Przeredaguj poniższe zdanie w taki sposób, aby zachować jego sens:
Pisarz rozpyla wokół [winy] semantyczną mgłę, w której łatwo się zgubić.
5. Uporządkuj poniższe sformułowania w taki sposób, aby przedstawić proces rozwoju poczucia winy w umyśle Franza Kafki:
∙ trudności z samodzielną oceną własnych czynów
∙ opresyjny dom, w którym o wszystkim decydują rodzice
∙ często pojawiająca się dezaprobata dla działań dziecka
∙ wszechogarniające i nieustanne poczucie winy

* akcelerator – urządzenie do przyśpieszania naładowanych elektrycznie cząstek
* interioryzacja – przyswajanie przez jednostkę wartości, wzorów kulturowych oraz norm społecznych własnej grupy

1. podaj ramy czasowe epoki (wydarzenia)
2. wyjaśnij nazwy epoki
3. porównaj koncepcje świata i człowieka w romantyzmie i pozytywizmie
4. wyjaśnij pojęcia: utylitaryzm, scjentyzm, ewolucjonizm, determinizm, organicyzm (kto jest autorem koncepcji)
5. omów rolę artysty i sztuki doby pozytywizmu
6. omów programy polskich pozytywistów (warszawscy pozytywiści, krakowscy stańczycy)
7. wyjaśnij pojęcia / różnice: konwencja realistyczna, naturalistyczna
8. wskaż cechy powieści realistycznej / naturalistycznej / historycznej na konkretnych przykładach
9. wskaż elementy świata przedstawionego utworów, rozpoznaj wydarzenia
10. określ, na czym polega indywidualizacja języka na przykładzie wybranych wypowiedzi bohaterów
11. omów postulaty polskich pozytywistów, odwołując się do konkretnych wydarzeń/bohaterów „Lalki”
12. udowodnij, że pisarze analizowali ważne problemy społeczne: przedstawiali ich istotę, przyczyny, konsekwencje.
13. Stanisław Wokulski, Rodion Raskolnikow – osobowość czy marionetka?
14. omów topos theatrum mundi w „Lalce”
15. wskaż różne typy narracji w utworach i ich funkcje
16. „Powieść to jest zwierciadło przechadzające się po gościńcu. To odbija lazur nieba, to błoto przydrożnej kałuży” /Stendhal, „Czerwone i czarne” – wyjaśnij cytat
17. udowodnij, że wskazana powieść jest powieścią realistyczną, odnosząc się do losów wybranego bohatera drugoplanowego tej powieści.
18. omów sposób przedstawiania motywu miasta / pracy / kobiety / snu /literatury pieniądza / przemiany wewnętrznej, odnosząc się do konkretnych faktów z powieści.
19. określ, jaki wpływ na bohatera może mieć miejsce, w jakim przebywa – przywołaj konkretne informacje!
20. wymień konflikty, które przeżywają bohaterowie – między jakimi wartościami muszą wybierać?
21. rozważ w oparciu o powieści: Czy idealiści są potrzebni światu? Człowiek – twórca rzeczywistości czy osoba słaba i zagubiona?
22. W podręczniku: s. 1-49 (wstęp, publicystyka), 164-238 (Potop, Lalka), 267-294 (Zbrodnia i kara).

kartkówka

• motto:
  „Jam tej siły cząstką drobną, która wiecznie zła pragnąc, wiecznie czyni dobro”
  „Jam cząstką tej siły, która zła pragnąc, wiecznie dobro czyni”
  „Faust” -dramat Johanna Wolfganga von Goethego 1833
  (audiobook pełen tekst na wolnych lekturach)
• bohater faustyczny – pierwowzorem był Johann Georg Faust (ok. 1480–1540) – niemiecki alchemik, astrolog i wędrowny naukowiec, autor traktatu alchemicznego Zmuszenie piekła. Jego czarna legenda narodziła się w 1587 po wydaniu książki Geschichte von Dr. Johann Fausten, dem weitteschreyten Zauberer und Schwarzkünstler (Historia doktora Johanna Fausta, słynnego czarnoksiężnika i mistrza czarnej magii). Fausta przedstawiono w niej jako bezbożnika, który – by posiąść wiedzę – podpisał pakt z Mefistofelesem, ale diabeł skręcił mu kark i zabrał jego duszę do piekła. Od tego czasu Faust stał się symbolem człowieka, który zawiera pakt z szatanem, aby poznać tajemnicę istnienia.
• Faust a „Mistrz i Małgorzata”
  *Faust – niezaspokojony w pragnieniach, łamie tabu społeczne (umowa z diabłem), łamie zasady życia (również biologiczne), zginie, gdy powie: „chwilo, trwaj!”;
  *Małgorzata (ukochana Fausta) – prosta dziewczyna, kocha Fausta i go bardzo podziwia, gdy on odchodzi, zabija ich wspólne dziecko.
• Kto jest bohaterem faustycznym w „Mistrzu i Małgorzacie”? Uzasadnij, odwołując się do treści utworu.

-(kwestia dat: art. Anny Chudzińskiej-Parkosadze pt. Z rozważań nad zagadnieniem czasoprzestrzeni w powieści Michaiła Bułhakowa „Mistrz i Małgorzata”,
„Acta Neophilologica” 2013.
https://teatrtv.vod.tvp.pl/28244097/mistrz-i-malgorzata – scena w teatrze Variete, pierwsze 23′
Tango Małgorzaty i Azazella

Narracja „Mistrza i Małgorzaty” – omówienie na stronie ostatnidzwonek
MiM w 60 sekund
MiM w 5 minut
Spalić MiM!

Charakterystyka społeczeństwa w Moskwie radzieckiej
Diabelska kompromitacja diabelskiej rzeczywistości – lekcja na ZPE

sprawiedliwość          bezwzględność władz wobec obywateli           zanik więzi społecznych           obywatele są tylko pozornie równi           sprawnie działająca administracja państwowa           wszyscy obywatele są równi           powszechna inwigilacja           wszechobecna beznadzieja           interesowność           terror           wszechobecna biurokracja           wszechobecna korupcja

Powieść w powieści czyli co zrobił piąty procurator Judei, Poncjusz Piłat?

Z Ewangelii: J 18, 29-40; 19, 1-38.
 rozdziały: II – Poncjusz Piłat, XVI – Kaźń, XXV – Jak procurator usiłował ocalić Judę z Kiriatu, XXVI – Złożenie do grobu.

Pod natchnieniem szatana – wspaniała analiza

Jednym z najlepszych sposobów okazania uznania godności drugiego człowieka jest wdzięczność. Zadanie domowe: w tym tygodniu powiedz codziennie „dziękuję” komuś, komu rzeczywiście jesteś wdzięczna/y.

Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie?

Niebezpieczeństwo idealizowania rzeczywistości.

Przeżycie czytelnicze jako doświadczenie kształtujące człowieka.

Rozważ wybrany temat. W pracy odwołaj się do „Lalki” Bolesława Prusa, innego utworu literackiego oraz wybranych kontekstów.

Ćwiczenia e/ę

(podr. 185-190) Muzyczność literatury: ustal, w jaki sposób do muzyki nawiązuje: Pieśń XXV [Czego chcesz od nas, Panie] Kochanowskiego, Piosenka o końcu świata Miłosza, Melodia mgieł nocnych Przerwy-Tetmajera, gra wojskiego na roku i koncert Jankiela z Pana Tadeusza Mickiewicza, Mochnacki Jana Lechonia (+ na koniec lekcji – utwory ze stron 186, 188, 189).

Kabaret – film na podstawie musicalu scenicznego,
W dwudziestoleciu spopularyzował się kabaret jako forma rozrywki na styku koncertu, teatru, rewii; dla kabaretów przedwojennej Warszawy pisali piosenki Julian Tuwim, Marian Hemar, Konstanty Ildefons Gałczyński.
*Zielony Balonik – pierwszy polski kabaret literacki, założony przez krakowskich poetów, pisarzy i plastyków w cukierni Apolinarego J. Michalika (zwanej Jamą Michalikową) w październiku 1905 roku, działający do 1912 roku (sporadycznie wystawiano przedstawienia do 1915 roku).
*„Qui Pro Quo” – kabaret, dla którego teksty pisał Tuwim,
*”Morskie Oko” – kabaret rewiowy.
Na scenach polskich teatrów, kabaretów i rewii zaczynały się kariery artystów, których twarze znamy z czarno białych filmów lat 30. XX wieku. W kabaretach międzywojennej Polski rozkwitał talent aktorski i piosenkarski takich późniejszych sław jak Mira Zimińska, Hanka Ordonówna, Zula Pogorzelska, Eugeniusz Bodo czy Adolf Dymsza
Poza piosenkami, monologami i dialogami zaliczały się szopki polityczne drwiące z najważniejszych osób w państwie
Polecam gorąco serial (13 odc.) „Bodo” (odc. 11, 10:40 – wyśmianie postulatów nazistowskiej czystości).

Scherzo (wł. żart) – forma muzyczna. W scherzu wyrazisty rytm oraz artykulacja są ważniejszymi elementami utworu. Najczęściej ma metrum 3/4 oraz formę A-B-A z trio jako częścią środkową.
Chopin: scherzo b- moll, nokturn cis-moll op. 27.

prezentacja do samodzielnej nauki

Człowiek – zmagający się z losem samotnik poszukujący swojej drogi życiowej.

Człowiek w obliczu rewolucji.

Omów wybrany temat, odnosząc się do 2 utworów literackich w tym „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego i/lub „Szewców” Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz dwóch kontekstów.