Miesiąc: kwiecień 2022

Cele lekcji:
– wiem, co to jest fraszka,
– potrafię wskazać cechy fraszki w utworze,
– omawiam zabiegi stylistyczne,
– określam temat wiersza,
– zapisuję utwór XVI-wieczny współczesną polszczyzną.

1. Co to jest fraszka?
2. Przeczytajmy kilka fraszek. Co je łączy?
3. Zapisujemy definicję + ciekawostki.
4. Wybieramy jedną fraszkę do wspólnej pracy, zapisujemy „z polskiego na nasze”.

Na następnej lekcji kontynuujemy!

1. Rozprawka: O człowieczeństwie świadczy człowiek. Nie każdy człowiek doświadcza człowieczeństwa. Na podstawie „Balladyny”, „Quo vadis” i II cz. „Dziadów” ustosunkuj się w rozprawce do tematu.
2. Recenzja: Korzystając z materiałów napisz recenzję obejrzanego spektaklu teatru telewizji „Balladyna”.
3. Opis obrazu: Napisz opis wybranego obrazu. Obraz mógł być inspiracją dla „Quo vadis” – uwzględnij to i wykaż się znajomością lektury.
   Opowiadanie: Napisz opowiadanie o spotkaniu Aliny i Balladyny z Sabiną Poppeą oraz Pomponią Grecyną. Uwzględnij cechy charakteru wszystkich kobiet . Wykaż się znajomością obu lektur.
4. Opowiadanie: Napisz opowiadanie, w którym Alina zanosi pierwsza dzban malin do chaty. Uwzględnij w opowiadaniu losy pozostałych bohaterów „Balladyny”. Wykaż się znajomością lektury.

… czyli lepieje i limeryki

Limeryk
– krótka forma wierszowana, która pod względem treści jest rymowaną anegdotą,
– posiada pięć wersów,
– układ rymów limeryku: a a b b a (pierwszy, drugi i ostatni wers rymują się ze sobą; trzeci i czwarty natomiast ze sobą),
– w pierwszym wersie wprowadzony zostaje bohater i miejsce, w którym dzieje się akcja (zazwyczaj: „pewien ktoś, skądś”, np. „Pewien rybak na Gwadelupie…”; „Karolina – mieszkanka Krakowa…”)
– drugi wers zawiera zawiązanie akcji lub określa jakąś właściwość lub umiejętność bohatera,
– wersy trzeci i czwarty opisują rozwój i kulminację opowiadanej historii, anegdoty,
– piąty (ostatni) wers to zaskakujące, nieoczekiwane rozwiązanie akcji, często absurdalna puenta.

Przykład:
Był Polak co winem częstował Litwina
Że wynikł stąd spór pewnie wina to wina
Ścierały się srogo
I Orzeł i Pogoń
W wyzwiskach „Panisko” „Boćwina”

Quo vadis zapytałby strony Winicjusz
Polaka z Litwinem nie łączy dziś nic już
Patriota naciera
Bo Litwin się spiera
Że wieszcz nasz się zwał Mickiewiczius
/Jacek Kaczmarski/

Lepiej

To krótki, jednozdaniowy, często nonsensowny, groteskowy wierszyk, standardowo składający się z dwóch wersów. Pierwszy wers lepieja zazwyczaj opisuje jakieś bardzo przykre w skutkach zdarzenie, drugi natomiast stwierdza, że jest ono i tak lepsze od czegoś (pozornie) nieszkodliwego.

Pierwszy wers zaczyna się przysłówkiem „lepiej” lub przymiotnikiem „lepszy, lepsza, lepsze”, a drugi spójnikiem „niż” lub „niźli”. Standardowo, każda z obu linijek lepieja zawiera 8 sylab.

Typowy przykład (autorstwa Wisławy Szymborskiej): „Lepszy piorun na Nosalu / niż pulpety w tym lokalu.”

” – Czy pamiętasz, jak byliśmy razem u Aulusa Plaucjusza¹ i tam po raz pierwszy widziałeś boską dziewczynę, którąś sam nazwał jutrzenką i wiosną? Pamiętasz tę Psyche², tę nieporównaną, tę najpiękniejszą z dziewic i z waszych bogiń?
Petroniusz patrzył na niego z takim zdziwieniem, jakby chciał sprawdzić, czy głowa jego jest w porządku.
– Po jakiemu ty mówisz? – rzekł wreszcie. – Oczywiście, że pamiętam Ligię.”

Winicjusz, opisując Ligię, stara się:
A. opisać niezwykłe kobiece piękno  
B. pokazać wielkość i dobroć postaci
C. scharakteryzować dziewczynę      
D. zwrócić uwagę na zachowanie kobiety

Winicjusz, opisując Ligię, używa:
A. metafor, aby opisać niezwykłe kobiece piękno  
B. porównań, aby pokazać wielkość i dobroć postaci
C. epitetów, aby scharakteryzować dziewczynę      
D. wyliczeń, aby zwrócić uwagę na zachowanie kobiety

Przy ocenianiu prac pisemnych nauczyciel stosuje następujące zasady przeliczania punktów na ocenę:
1) poniżej 33% możliwych do uzyskania punktów – niedostateczny
2) 33% – 49% – dopuszczający
3) 50% – 74% – dostateczny
4) 75% – 89% – dobry
5) 90% – 99% – bardzo dobry
6) 100% lub ocena bardzo dobra i zadanie dodatkowe (do decyzji nauczyciela) – celujący.